Benler nedir?
Benler genellikle deriniz zararsız değişikliklerindendir. Tıp dilinde melanositik nevüs olarak bilinirler ve melanosit denen pigment hücrelerin (derinin rengini veren hücreler) çoğalması sonucu gelişirler.
Benler ne şekilde görülebilirler?
Benler düz veya kabarık olabilirler. Renkleri pembeden kahbverengi siyaha kadar değişebilir. Benlerin sayısı genetik olarak ve güneşe maruz kalmanın derecesine bağlı olarak değişir.
Benler ne zaman oluşurlar ve nasıl gelişirler?
Benler doğumda mevcut olabildikleri gibi genellikle çocukluk yaşında gelişirler. Erken evrede nevüs hücreleri derinin üst tabakası (epidermis) ile derinin orta kısmı (dermis) arasındadır. Bu nevüslere Junctional nevüs denir. Bu benler düz renklidirler. Benler geliştikçe nevüs hücreleri dermise de yayılır(compound nevüs) veya sadece dermiste bulunurlar (dermal nevüs). Bu benler kalınlaşmıştırlar ve sıklıkla deri yüzeyinden kabarıktırlar.Renkli omayan dermal nevüsler sellüler nevüs olarak adlandırılırlar. Bazı nevüsler ise oldukça koyu mavi renktedirler ve mavi nevüs adını alırlar. Benler güneşe maruz kalındıktan sonra ve gebelikte koyulaşırlar. Erişkin çağda renklerini kaybeder ve yaşlılık döneminde tamamen ortadan kalkabilirler.
Ben tipleri nelerdir?
Doğumsal pigmente nevüs
Doğuşta mevcut olan bir ben konjenital pigmente nevüs olarak adlandırılır. % 1 bebekte bu benler görülür. Boyutları birkaç milimetreden vücudun çok geniş alanlarını kaplayacak kadar olabilir. Özellikle çok geniş olanlarının melanom denen bir cilt kanseerine dönüşme olasılığı vardır.
Halo nevüs
Bazı benlerin etrafı beyaz bir halka ile kaplıdır. Bu tip benler çocuklukta ergenlik döneminde görülür. Herhangi bir zararları yoktur zamanla ortadaki ben beyaz halka ortadan kalkar. Bazen renk değişikliği melanom denen cilt kanserinde de görülebilir, eğer şüphe duyulursa biopsi almak gerekebilir.
Çiller
Çiller küçük açık kahve renkli düz deri lekeleridir genellikle açık renkli kimselerde görülürler. Genellikle güneşe maruz kalınan alanlarda bulunurlar yaz aylarında renkleri koyulaşır.
Sıradışı benler
Sıra dışı benler Clark Nevüs (Atipik nevüs) olarak bilinrler. Bu benler normal olmayan görüntüdedirler. Kenarları düzensiz, büyük boyutta, sıklıkla melanom denen cilt kanserine benzer şekildedirler, fakat çoğunlukla selimdiler. Kaygı uyandıran görünümlerinden dolayı gerekli olmadığı halde cerrahi olarak çıkarılabilirler. Sıradışı benleri olan kişiler özellikle ailelerinde melanom denen cilt kanseri var ise melanona yakalnma açısında risk taşırlar.
Benlerdeki değişiklikler neyin belirtisi olabilirler?
Melanoma derinin pigment (boya) hücrelerinden kaynaklanan kanseridir. Eğer bir ben büyüklüğünü, şeklini veya rengini değiştirirse ve ya erişkin dönemde yeni bir ben çıkarsa muhakkak bir dermatoloji uzmanı tarafından incelenmelidir. Dermatologlar dermatoskopi denen bir yöntemle benlerin görüntüsünü büyüterek inceleyebilirler ve eğer gerekirse biyopsi de alabilirler.
Benler nasıl tedavi edilir?
Bir çok ben zararsız olması çıkarılmasına gerek olmamasına rağmen aşağıdaki durumlarda tedavi edilmelidir.
K anser olasılığı var ise : Bir benin yapsısı düzensizse, çevreye doğru yayılıyor ve rengini değiştiriyorsa tedavi edilmelidir.
Eğer bir ben kıyafetlerin, tarağın ve tıraş bıcağının bene zarar verebileceği yerlerde ise çıkartılmalıdır.
Kozmetik nedenler
Benler hangi yöntemlerle tedavi edilir?
1.Traşlama şeklinde biyopsi
Deriden kabarık bir ben bu yöntem ile kolaylıkla edavi edilebilir. Deri lokal anestezi ile uyuşturulduktan sonra bir cerrahi bıcak veya koter ile çıkartılır. Yara düz beyaz bir leke bırakarak iyileşir.
2.Benin cerrahi olarak çıkartılması
Bu yöntem ben düzse veya melanom dediğimiz cilt kanseri şüphesi var ise kullanılır. Deri deki ben tam kalınlığı ile çıkarılır sonrada dikiş atılır. Çıkarılan ben patolojik incelemeye gönderilir. Cerrahi yapılan yerde ince bir çizgi şekinde iz kalabilir.
Benlern üzerinde çıkan kıllar traş edilebilir. Cımbızla alınması benin altında inflamasyona yol açarak ağrılı şişliğe neden olabilir.
Deri nasıl muayene edilmelidir?
Ayda bir kişisel cilt muayanizi yapınız: Benlerinizde bir değişiklik görürseniz veya yeni bir benin çıktığını farkederseniz bir Dermatoloğa başvurunuz.
Çok sayıda beniniz, atipik beniniz, daha önceden olan deri kanseriniz var ise veya doktorunuz önerdiyse düzenli olarak muayene olunuz.
Çok sayıda ben sıradışı ben var ise fotograf ile kayıt almak faydalı olabilir. Dermatoskopi denen bir yöntem ile benlerin fotografları alınarak, benlerdeki melanom habercisi olabilecek değişiklikler kolaylıkla saptanabilir.
Cilt kanserinden nasıl korunulur?
Güneşten korunma oldukça önemlidir.
Uzun kollu gömlek, uzun pantolon ve etekler, şapka giyilmelidir.
Güneşten koruyucu kullanın. Koruma faktörü 30 ve üzerinde olan güneşten koruyucuları sık olarak güneşe maruz kalan alanlara uygulayın.
13 Kasım 2009 Cuma
Atopik dermatit nasıl tanınır?
Yukarda tanımlanan bulgularla birlikte ailede allerjik hastalıklar var ise, tanı kolaylıkla konulur. Uygun, düzenli erken yapılan tedavi bulguları rahatlatır ve hastalığın şiddetini süresini azaltır. Hastalık bazen tipik olmayan bir şekilde avuç içleri el parmak sırtlarında veya ayakların üzerinde görülebilir.
Atopik dermatitle ilgili soru ve cevaplar
S. Bu durum diğer allerjilerle birlikte görülebilir mi bazı gıdalar hastalığa neden olabilir mi?
C.Evet , fakat nadiren. (Yaklaşık % 10 oranında) Bazı gıdalar atopik dermatitin oluşmasında etkili olmasına rağmen, özellikle astımı olan bebekler küçük çocuklarda bu gıdaların kesilmesi hastalıkta iyileşme sağlamaz. Ani cevaba neden olan gıdalar yasaklanmalıdır. Doktor kontrolünde bazı gıdalar kısıtlanıp, daha sonra yine doktor kontrolünde tekrar hastaya verilmesiyle egzemanın gıdalarla şiddetlenip şiddetlenmediği saptanabilir.
S. Çevresel faktörler etkili midir ve hastalığı iyileştirebilir mi?
C . Ara sıra toz ve toz tutan objeler ( yün yastıklar, yataklar, halılar, bazı oyuncaklar ve yün ve sentetik kıyafetler ) hastalığın kötüleşmesine neden olabilir.
S. Astım ve saman nezlesi için kullanılan allerji testleri hastalığa neden olan etkenlerin bulunması açısından faydalı mıdır?
C. Bazen, fakat her zaman değil. Pozitif bir test hastaların ancak % 20 sinde allerji olduğunu gösterir. Eğer test negatifse bu maddeye karşı kesinlile allerji olmadığını gösterir. Bu testlerin bu konuda tecrübesi olan bir hekim tarafından yapılması gerekir.
S. Saman nezlesi ve diğer allerjiler için kullanılan aşı tedavisi faydalı mıdır?
C. Genellikle değildir. Hatta bazı hastalarda hastalığın kötüleşmesine yol açabilir.
S. Hastalığı tedavi etmek için ne yapılmalıdır?
C. Dermatoloji uzmanınızın önerilerine uyunuz. Deriyi tahriş eden krem, losyon ve sabunlardan, kaba, pürtüklü ve sıkı saran giysiler yünlülerden uzak durun. Ani ısı değişikliği ve terlemeye neden olan aktiviteler atopik dermatiti şiddetlendirir. Hastalığı kötüleştiren duygusal değişiklikler gibi faktörler, banyo ve cildi nemlendirme konusunda doktorunuzun tavsiyelerine uyulmalıdır.
Doktorunuz deriye sürülen kortizonlu krem, merhem ve losyonları reçete edebilir. Ayrıca kaşıntıyı gideren antihistaminik dediğimiz hapları veya şurupları verebilir. Eğer ikincil olarak enfeksiyon gelişirse antibiyotik kullanılması gerekebilir. Bazen şiddetli olgularda ultraviyole(mor ötesi) ışık tedavisi uygulanabilir. Standart tedavilere cevap vermeyen olgularda yeni bir çok tedavi alternatifi bulunmaktadır.
Ağız yoluyla kortizon tedavisinden mümkünse kaçınılmalıdır. Fakat tedavisi başarılı olmayan olgularda hap veya enjeksiyon şeklinde kortizon kullanılabilir.
Son yıllarda bu hastalığa karşı bazı spesifik tedavi yöntemleri geliştirilmiştir. Topikal immunmodilatör adını verdiğimiz ilaçlar orta şiddetteki egzemalarda kullanılmaya başlanmıştır.Takrolimus pimekrolimus adındaki bu ilaçlar kortizon içermez. Yeni keşif edilen bu ilaçlar hakkında yapılan son çalışmalarda, bu ilaçların egzeması olan hastalarda iyileşme sağladığı de kortizonlu ilaçlar gibi yan etki oluşturmadığı saptanmıştır.
Atopik dermatit oldukça yaygın bir hastalıktır. Uygun yapılan bir tedavi ile hastaların büyük bölümünde hastalık kontrol altına alınabilir.
Yukarda tanımlanan bulgularla birlikte ailede allerjik hastalıklar var ise, tanı kolaylıkla konulur. Uygun, düzenli erken yapılan tedavi bulguları rahatlatır ve hastalığın şiddetini süresini azaltır. Hastalık bazen tipik olmayan bir şekilde avuç içleri el parmak sırtlarında veya ayakların üzerinde görülebilir.
Atopik dermatitle ilgili soru ve cevaplar
S. Bu durum diğer allerjilerle birlikte görülebilir mi bazı gıdalar hastalığa neden olabilir mi?
C.Evet , fakat nadiren. (Yaklaşık % 10 oranında) Bazı gıdalar atopik dermatitin oluşmasında etkili olmasına rağmen, özellikle astımı olan bebekler küçük çocuklarda bu gıdaların kesilmesi hastalıkta iyileşme sağlamaz. Ani cevaba neden olan gıdalar yasaklanmalıdır. Doktor kontrolünde bazı gıdalar kısıtlanıp, daha sonra yine doktor kontrolünde tekrar hastaya verilmesiyle egzemanın gıdalarla şiddetlenip şiddetlenmediği saptanabilir.
S. Çevresel faktörler etkili midir ve hastalığı iyileştirebilir mi?
C . Ara sıra toz ve toz tutan objeler ( yün yastıklar, yataklar, halılar, bazı oyuncaklar ve yün ve sentetik kıyafetler ) hastalığın kötüleşmesine neden olabilir.
S. Astım ve saman nezlesi için kullanılan allerji testleri hastalığa neden olan etkenlerin bulunması açısından faydalı mıdır?
C. Bazen, fakat her zaman değil. Pozitif bir test hastaların ancak % 20 sinde allerji olduğunu gösterir. Eğer test negatifse bu maddeye karşı kesinlile allerji olmadığını gösterir. Bu testlerin bu konuda tecrübesi olan bir hekim tarafından yapılması gerekir.
S. Saman nezlesi ve diğer allerjiler için kullanılan aşı tedavisi faydalı mıdır?
C. Genellikle değildir. Hatta bazı hastalarda hastalığın kötüleşmesine yol açabilir.
S. Hastalığı tedavi etmek için ne yapılmalıdır?
C. Dermatoloji uzmanınızın önerilerine uyunuz. Deriyi tahriş eden krem, losyon ve sabunlardan, kaba, pürtüklü ve sıkı saran giysiler yünlülerden uzak durun. Ani ısı değişikliği ve terlemeye neden olan aktiviteler atopik dermatiti şiddetlendirir. Hastalığı kötüleştiren duygusal değişiklikler gibi faktörler, banyo ve cildi nemlendirme konusunda doktorunuzun tavsiyelerine uyulmalıdır.
Doktorunuz deriye sürülen kortizonlu krem, merhem ve losyonları reçete edebilir. Ayrıca kaşıntıyı gideren antihistaminik dediğimiz hapları veya şurupları verebilir. Eğer ikincil olarak enfeksiyon gelişirse antibiyotik kullanılması gerekebilir. Bazen şiddetli olgularda ultraviyole(mor ötesi) ışık tedavisi uygulanabilir. Standart tedavilere cevap vermeyen olgularda yeni bir çok tedavi alternatifi bulunmaktadır.
Ağız yoluyla kortizon tedavisinden mümkünse kaçınılmalıdır. Fakat tedavisi başarılı olmayan olgularda hap veya enjeksiyon şeklinde kortizon kullanılabilir.
Son yıllarda bu hastalığa karşı bazı spesifik tedavi yöntemleri geliştirilmiştir. Topikal immunmodilatör adını verdiğimiz ilaçlar orta şiddetteki egzemalarda kullanılmaya başlanmıştır.Takrolimus pimekrolimus adındaki bu ilaçlar kortizon içermez. Yeni keşif edilen bu ilaçlar hakkında yapılan son çalışmalarda, bu ilaçların egzeması olan hastalarda iyileşme sağladığı de kortizonlu ilaçlar gibi yan etki oluşturmadığı saptanmıştır.
Atopik dermatit oldukça yaygın bir hastalıktır. Uygun yapılan bir tedavi ile hastaların büyük bölümünde hastalık kontrol altına alınabilir.
Egzema/Atopik Dermatit
Egzema kelimesi bir çeşit dermatit (deri enflamasyonu) tablosunu tanımlamak için kullanılır. Egzemanın erken evresinde deride kızarıklık, su toplaması ve sulantı görülür. Daha sonra deri pullu kahverengimsi kalınlaşmış bir hal alır. Genellikle egzama kaşıntılıdır. allerjik kontakt dermatit, seboreik dermatit ve numuler dermatit egzema grubu içinde yer alan hastalıklardır. Bu yazıda spesifik bir egzema olan atopik egzema veya atopik dermatitden bahsedilecektir.
Atopik Dermatit veya Atopik Egzema
Atopi kelimesi deri, burun veya akciğerin aşırı enflamasyona eğilimini gösteren bir tanımlamadır. Atopinin ailesel özelliği vardır. Bu ailelerde saman nezlesi, astım gibi hastalıklar, deri hassasiyeti veya atopik dermatit geçirme hikayesi mevcuttur. Atopik dermatit olan bir çok hastanın ailesinde de benzer sorunlar vardır.
Atopik dermatit dünyada yaygın bir hastalıktır. Hastalığa her yaşta rastlanılabilmesine rağmen, en sık bebeklikten gençliğe kadar olan yaş diliminde görülür. Deri döküntüsü oldukça kaşıntılı olup, yaygın veya sınırlı olarak görülebilir.
Bu tablo sıklıkla çocukluk döneminde veya en azından 25 yaşından önce iyileşir. Hastaların % 50sinde hastalık, çocukluk dönemindeki kadar ağır olmasa da, ömür boyu sürer. Atopik dermatit aileler ve tedavi eden hekimler için rahatsız edici olabilir.
Eğer hastalık bebeklik döneminde başlarsa infantil egzama adını alır. Kaşıntılı, sızıntılı ve kabuklanma olan döküntü özellikle yüzde ve saçlı deride görülebilirken, başka alanlarda da mevcut olabilir. Kaşıntı olması nedeniyle bebekler kafasını, yanaklarını elleri ile kaşır veya yastığa sürter. Bir çok bebekteki döküntü iki yaştan önce geriler. Uygun tedavilere problem çözülene kadar devam edilir.
Bebeklik döneminden sonra, döküntü daha az kırmızı, daha az sızıntılı ve kabukludur. Döküntü daha kuru, kahverengimsi gri renkte ve kepekli veya deri kalınlaşması şeklindedir. Kaşıntı şiddetli bir şekilde devam etmektedir özellikle geceleri belirginleşir. Bazı hastalar kaşıntı nedeniyle derilerini kanatır ve buna bağlı kabuklar oluşabilir. Bu nedenle bu alanlarda enfeksiyon gelişebilir.
Ergenlik döneminde döküntü tipik olarak el ayaklardadır. Ama bazen el bilekleri, diz dirseklerin arka yüzü, ayak bilekleri, yüz ve göğüsün üst bölümü etkilenebilir.
Atopik Dermatit veya Atopik Egzema
Atopi kelimesi deri, burun veya akciğerin aşırı enflamasyona eğilimini gösteren bir tanımlamadır. Atopinin ailesel özelliği vardır. Bu ailelerde saman nezlesi, astım gibi hastalıklar, deri hassasiyeti veya atopik dermatit geçirme hikayesi mevcuttur. Atopik dermatit olan bir çok hastanın ailesinde de benzer sorunlar vardır.
Atopik dermatit dünyada yaygın bir hastalıktır. Hastalığa her yaşta rastlanılabilmesine rağmen, en sık bebeklikten gençliğe kadar olan yaş diliminde görülür. Deri döküntüsü oldukça kaşıntılı olup, yaygın veya sınırlı olarak görülebilir.
Bu tablo sıklıkla çocukluk döneminde veya en azından 25 yaşından önce iyileşir. Hastaların % 50sinde hastalık, çocukluk dönemindeki kadar ağır olmasa da, ömür boyu sürer. Atopik dermatit aileler ve tedavi eden hekimler için rahatsız edici olabilir.
Eğer hastalık bebeklik döneminde başlarsa infantil egzama adını alır. Kaşıntılı, sızıntılı ve kabuklanma olan döküntü özellikle yüzde ve saçlı deride görülebilirken, başka alanlarda da mevcut olabilir. Kaşıntı olması nedeniyle bebekler kafasını, yanaklarını elleri ile kaşır veya yastığa sürter. Bir çok bebekteki döküntü iki yaştan önce geriler. Uygun tedavilere problem çözülene kadar devam edilir.
Bebeklik döneminden sonra, döküntü daha az kırmızı, daha az sızıntılı ve kabukludur. Döküntü daha kuru, kahverengimsi gri renkte ve kepekli veya deri kalınlaşması şeklindedir. Kaşıntı şiddetli bir şekilde devam etmektedir özellikle geceleri belirginleşir. Bazı hastalar kaşıntı nedeniyle derilerini kanatır ve buna bağlı kabuklar oluşabilir. Bu nedenle bu alanlarda enfeksiyon gelişebilir.
Ergenlik döneminde döküntü tipik olarak el ayaklardadır. Ama bazen el bilekleri, diz dirseklerin arka yüzü, ayak bilekleri, yüz ve göğüsün üst bölümü etkilenebilir.
Allerjik Kontak Dermatit
Bu durum deri ile temas eden çeşitli maddelerin sebep oldugu bir hastaliktir. allerjik kontak dermatite neden olan maddelere allerjen denilir. Eger bir kişi bu allerjene karşi allerjik ise, bu allerjen ile temas kaşinti ve küçük su dolu kabarciklara neden olur. Bu tablo ise allerjik kontakt dermatit olarak adlandirilir.
Asitler, alkali, çözücü, kuvvetli sabun ve deterjanlargenelde allerjik kontakt dermatite neden olmaz. Bu kuvvetli kimyasallar herkesin derisinde reaksiyon oluşturur. Bu maddelere irritan denilir. Bazi kimyasal maddelerhem allerjen, hem de irritan yapida olabilir.
Dermatitin görüntüsü nasildir?
Genellikle deri kirmizi, ödemlidir ve su dolu kabarciklar vardir. Bu kabarciklar patlayarak, pullanma ve kabuklanmaya ile kaplidir. Daha sonra deri rengi koyulaşir ve derinin kabalaşir. allerjik kontakt dermatiti diger döküntülerden ayirmak zordur.
Nedenin saptanmasi
Hastanin evde veya işyerinde derisi ile temas eden maddeler dermatoloji uzmani tarafindan sorgulanir. Bir çok kontakt dermatit, döküntünün yerleşimi ile taninir. Bazen fizik muayene ve sorgulama ile allerjen saptanamaz, bu durumda Dermatoloji Uzmanlari allerjik patch (yama) testi uygularlar. Patch test temas eden allerjeni tespit etmek için kullanilan kolay ve güvenli bir testtir. Olasi allerjenin ufak bir miktari deriye uygulanip bantlanir ve iki gün sonra test bölgesi açilir. allerji oldugunda yama testinin uygulandigi alanda küçük kirmizi bir döküntü olur.
Sik rastlanilan allerjenler nikel, lastik, boyalar, koruyucular, parfümler ve bazi bitkilerdir.
Nikel Dermatiti
Nikel bir çok metal eşyada bulunan bir maddedir. Bir çok krom kapli obje, hassas kişilerde reaksiyon oluşturabilecek miktarda nikel içerir.
Paslanmaz çelikten yapilan eşyalar nikel içerirler, fakat bu nikel siki baglandigindan nikel hassasiyeti olan kişiler için güvenlidir.
Nikel içeren küpeler kulak memesinde allerjiye neden olurlar ve nikel allerjisi bulunan kişilerde siklikla problem olurlar. Kulak delmek için kullanilan igneler veya küpe takilmasi ile allerji başlar. Kulagi delmek için yalnizca paslanmaz steril igneler kullanilmalidir. Delme işleminden sonra en azindan üç hafta nikel içermeyen küpeler kullanilmalidir.
Kiyafetlerdeki dügme, fermuar ve klips ve benzeri metal aksesuarlar nikel içerirler ve allerjiye neden olabilirler. Nikel hassasiyeti bulunan kişiler kiyafetlerinde naylon aksesuarlar kullanmalidir.
Nikel hassasiyeti bulunan kişilerde terleme dermatiti şiddetlendirir. Nikel içeren objelerin terli bir deriye temasindan 15-20 dakika sonra deride kaşinti başlar: Döküntü bir iki gün içinde gelişir. Eger terleme yok ise ayni objelerin saatlerce temasi herhangi bir probleme neden olmaz.
Lastik
Lastikten yapilmiş ürünler siklikla allerjik kontakt dermatite neden olur. Lastige eklenen kimyasallar reaksiyona neden olabilir. Lastik, özellikle de latex kaşinti, yanma ve kurdeşen gibi ani allerjik reaksiyona neden olabilir. Bazi kişilerde kaşinti, gözde yaşlanma ve nadiren nefes darligi oluşabilir. Bu durum saglik çalişanlari gibi latex eldiven giyenlerde siktir. Lastik eldivenler eldivenin altindaki deride dermatite neden olur. Pudrasiz eldivenler daha az allerjeniktir. Lastik allerjisi bulunan bir çok kadin ev işlerinde pamuk astarli eldiven kullanmalidir. Ayakkabilarda bulunan lastik materyaller ayaklarda allerjiye neden olabilir. Bu kişiler lastik içermeyen ayakkabilar giymelidir.Ayakkabilardaki yapiştiricilar da probleme yola açabilir. Deri ayakkabilar da bile yapiştiricilar kullanilir.
Saç Boyalari
Bir çok kişi saçlarini herhangi bir zorluk taşimadan boyar. Bununla beraber bazi kişiler parafenilendiamine(PPD) karşi hassastirlar. PPD kalici saç boyalarinda kullanilan bir maddedir. Bu madde saça uygulanmadan evvel peroksit gibi bazi kimyasallar ile kariştirilir.
PPDye allerjisi bulunan kişiler kalici saç boyalarini kullanmamalidir. PPD ye allerjisi olan kişilerin ¼ ü yari kalici boyalara karşi da allerjiktir. Bu nedenle uygulanmadan evvel pakette anlatildigi gibi patch (yama) testi uygulanmalidir.
PPD ye allerjik bir çok kimse kalici olmayan boyalari kullanmalidir. Bununla beraber az sayida kişi bu maddelere karşi da hassasiyet gösterebilir.
Bazi kiyafetler PPD içerirken , bazi giysiler de PPD'ye karşi çapraz reaksiyon gösteren boyalar içerebilir. Bunun sonucu olarak bu kişiler özellikle naylon ve polyester gibi sentetik maddelerden yapilmiş, siyah renkteki elbiseleri giyemez.
PPD ye hassasiyet gösteren olgularin %25 i PPD ile ilişkili olan ve lokal anestezi için kullanilan benzokain maddesine karşi allerjiktir.
Neomisin
Neomisin bir çok antibiyotikli krem, pomad, losyon , göz ve kulak damlalari da bulunan bir antibiyotiktir. Bazen diger antibiyotikler ve kortizon ile kombinasyon halinde bulunabilir. Bu ilaçlari herhangi bir nedenle kullanan kişilerin bazilarinda allerjik reaksiyon gelişebilir.
Deri Bakin Ürünleri
Parfüm, losyon ve kozmetikler allerjik kontakt dermatite neden olabilir. Bazi kişiler kozmetik ürünlerdeki koku maddelerine hassastir. Diger bir kisim hastalar ise kozmetik maddelere bozulmayi engellemek için konulan Koyuyucu maddelere karşi allerji gelişebilir.
Koku veren maddeler karşi allerjisi olanlar kokusuz kozmetik ürünleri kullanmalidir. Fakat kokusuz ürünler bile, içerdikleri kimyasallarin kokusunu gidermek amaciyla eklenen kokulari ihtiva edebilir. Gerçekten prezervatif (koruyucu) madde içermeyen ürün çok azdir. Koruyuculara karşi olan allerji patch (yama) testi ile saptanabilir.
Kromatlar
Krom içeren kromatlar siklikla allerjik kontakt dermatite neden olur. Kromatlar çimento, deri, bazi kibritler, boyalar ve paslanmayi giderici ürünlerde bulunur. Bu madde ile temas, otomobil, kaynak, çimento, döküm işleri, yol yapimi işleriyle ugraşanlarda siktir. Kromatlar açik kahve renkteki deri ayakkabi ve kiyafetlerin yapiminda da kullanilir. Ayakkabi dermatitleri kromat içeren deri ürünlerinin kullanilmasi sonucunda oluşur.
Tedavi
allerjik kontakt dermatiti olan kişiler aşagidaki kurallara uymalidirlar:
Reaksiyona neden olan maddeden uzak kalinmalidir. Dermatoloji uzmanlari etken olan maddeler ve bunlardan korunma konusunda hastalarini bilgilendirir.
allerjen maddeyi içermeyen ürünler kullanimi allerjik reaksiyon gelişimini engeller. Dermatoloji Uzmaninizdan bu ürünler hakkinda bilgi aliniz.
Asitler, alkali, çözücü, kuvvetli sabun ve deterjanlargenelde allerjik kontakt dermatite neden olmaz. Bu kuvvetli kimyasallar herkesin derisinde reaksiyon oluşturur. Bu maddelere irritan denilir. Bazi kimyasal maddelerhem allerjen, hem de irritan yapida olabilir.
Dermatitin görüntüsü nasildir?
Genellikle deri kirmizi, ödemlidir ve su dolu kabarciklar vardir. Bu kabarciklar patlayarak, pullanma ve kabuklanmaya ile kaplidir. Daha sonra deri rengi koyulaşir ve derinin kabalaşir. allerjik kontakt dermatiti diger döküntülerden ayirmak zordur.
Nedenin saptanmasi
Hastanin evde veya işyerinde derisi ile temas eden maddeler dermatoloji uzmani tarafindan sorgulanir. Bir çok kontakt dermatit, döküntünün yerleşimi ile taninir. Bazen fizik muayene ve sorgulama ile allerjen saptanamaz, bu durumda Dermatoloji Uzmanlari allerjik patch (yama) testi uygularlar. Patch test temas eden allerjeni tespit etmek için kullanilan kolay ve güvenli bir testtir. Olasi allerjenin ufak bir miktari deriye uygulanip bantlanir ve iki gün sonra test bölgesi açilir. allerji oldugunda yama testinin uygulandigi alanda küçük kirmizi bir döküntü olur.
Sik rastlanilan allerjenler nikel, lastik, boyalar, koruyucular, parfümler ve bazi bitkilerdir.
Nikel Dermatiti
Nikel bir çok metal eşyada bulunan bir maddedir. Bir çok krom kapli obje, hassas kişilerde reaksiyon oluşturabilecek miktarda nikel içerir.
Paslanmaz çelikten yapilan eşyalar nikel içerirler, fakat bu nikel siki baglandigindan nikel hassasiyeti olan kişiler için güvenlidir.
Nikel içeren küpeler kulak memesinde allerjiye neden olurlar ve nikel allerjisi bulunan kişilerde siklikla problem olurlar. Kulak delmek için kullanilan igneler veya küpe takilmasi ile allerji başlar. Kulagi delmek için yalnizca paslanmaz steril igneler kullanilmalidir. Delme işleminden sonra en azindan üç hafta nikel içermeyen küpeler kullanilmalidir.
Kiyafetlerdeki dügme, fermuar ve klips ve benzeri metal aksesuarlar nikel içerirler ve allerjiye neden olabilirler. Nikel hassasiyeti bulunan kişiler kiyafetlerinde naylon aksesuarlar kullanmalidir.
Nikel hassasiyeti bulunan kişilerde terleme dermatiti şiddetlendirir. Nikel içeren objelerin terli bir deriye temasindan 15-20 dakika sonra deride kaşinti başlar: Döküntü bir iki gün içinde gelişir. Eger terleme yok ise ayni objelerin saatlerce temasi herhangi bir probleme neden olmaz.
Lastik
Lastikten yapilmiş ürünler siklikla allerjik kontakt dermatite neden olur. Lastige eklenen kimyasallar reaksiyona neden olabilir. Lastik, özellikle de latex kaşinti, yanma ve kurdeşen gibi ani allerjik reaksiyona neden olabilir. Bazi kişilerde kaşinti, gözde yaşlanma ve nadiren nefes darligi oluşabilir. Bu durum saglik çalişanlari gibi latex eldiven giyenlerde siktir. Lastik eldivenler eldivenin altindaki deride dermatite neden olur. Pudrasiz eldivenler daha az allerjeniktir. Lastik allerjisi bulunan bir çok kadin ev işlerinde pamuk astarli eldiven kullanmalidir. Ayakkabilarda bulunan lastik materyaller ayaklarda allerjiye neden olabilir. Bu kişiler lastik içermeyen ayakkabilar giymelidir.Ayakkabilardaki yapiştiricilar da probleme yola açabilir. Deri ayakkabilar da bile yapiştiricilar kullanilir.
Saç Boyalari
Bir çok kişi saçlarini herhangi bir zorluk taşimadan boyar. Bununla beraber bazi kişiler parafenilendiamine(PPD) karşi hassastirlar. PPD kalici saç boyalarinda kullanilan bir maddedir. Bu madde saça uygulanmadan evvel peroksit gibi bazi kimyasallar ile kariştirilir.
PPDye allerjisi bulunan kişiler kalici saç boyalarini kullanmamalidir. PPD ye allerjisi olan kişilerin ¼ ü yari kalici boyalara karşi da allerjiktir. Bu nedenle uygulanmadan evvel pakette anlatildigi gibi patch (yama) testi uygulanmalidir.
PPD ye allerjik bir çok kimse kalici olmayan boyalari kullanmalidir. Bununla beraber az sayida kişi bu maddelere karşi da hassasiyet gösterebilir.
Bazi kiyafetler PPD içerirken , bazi giysiler de PPD'ye karşi çapraz reaksiyon gösteren boyalar içerebilir. Bunun sonucu olarak bu kişiler özellikle naylon ve polyester gibi sentetik maddelerden yapilmiş, siyah renkteki elbiseleri giyemez.
PPD ye hassasiyet gösteren olgularin %25 i PPD ile ilişkili olan ve lokal anestezi için kullanilan benzokain maddesine karşi allerjiktir.
Neomisin
Neomisin bir çok antibiyotikli krem, pomad, losyon , göz ve kulak damlalari da bulunan bir antibiyotiktir. Bazen diger antibiyotikler ve kortizon ile kombinasyon halinde bulunabilir. Bu ilaçlari herhangi bir nedenle kullanan kişilerin bazilarinda allerjik reaksiyon gelişebilir.
Deri Bakin Ürünleri
Parfüm, losyon ve kozmetikler allerjik kontakt dermatite neden olabilir. Bazi kişiler kozmetik ürünlerdeki koku maddelerine hassastir. Diger bir kisim hastalar ise kozmetik maddelere bozulmayi engellemek için konulan Koyuyucu maddelere karşi allerji gelişebilir.
Koku veren maddeler karşi allerjisi olanlar kokusuz kozmetik ürünleri kullanmalidir. Fakat kokusuz ürünler bile, içerdikleri kimyasallarin kokusunu gidermek amaciyla eklenen kokulari ihtiva edebilir. Gerçekten prezervatif (koruyucu) madde içermeyen ürün çok azdir. Koruyuculara karşi olan allerji patch (yama) testi ile saptanabilir.
Kromatlar
Krom içeren kromatlar siklikla allerjik kontakt dermatite neden olur. Kromatlar çimento, deri, bazi kibritler, boyalar ve paslanmayi giderici ürünlerde bulunur. Bu madde ile temas, otomobil, kaynak, çimento, döküm işleri, yol yapimi işleriyle ugraşanlarda siktir. Kromatlar açik kahve renkteki deri ayakkabi ve kiyafetlerin yapiminda da kullanilir. Ayakkabi dermatitleri kromat içeren deri ürünlerinin kullanilmasi sonucunda oluşur.
Tedavi
allerjik kontakt dermatiti olan kişiler aşagidaki kurallara uymalidirlar:
Reaksiyona neden olan maddeden uzak kalinmalidir. Dermatoloji uzmanlari etken olan maddeler ve bunlardan korunma konusunda hastalarini bilgilendirir.
allerjen maddeyi içermeyen ürünler kullanimi allerjik reaksiyon gelişimini engeller. Dermatoloji Uzmaninizdan bu ürünler hakkinda bilgi aliniz.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)